BIOGRAFISTYKA W SŁUŻBIE ANTROPOLOGII. WIKTOR BURDA, MARCIN CZERMIŃSKI I JÓZEF OBRĘBSKI – OD DOKUMENTACJI LOKALNOŚCI DO KREOWANIA GLOBALNYCH NARRACJI

Автори

ДОИ:

https://doi.org/10.37834/SS242121-139

Клучни зборови:

biografistyka, tożsamość regionalna, Bałkany, antropologia kulturowa, narracje lokalne

Апстракт

W artykule analizowane są biografie trzech postaci – Wiktora Burdy, Marcina Czermińskiego i Józefa Obrębskiego – z perspektywy antropologii kulturowej i regionalnej. Przedstawiano, w jaki sposób ich indywidualne działania i wybory życiowe wpływały na kształtowanie lokalnych i globalnych narracji kulturowych, tożsamości oraz dziedzictwa. Przy zastosowaniu podejścia interdyscyplinarnego ukazywane są złożone relacje między biografią, lokalnością i globalnością, а biografistykа jest tu narzędziem nie tylko dokumentacji, lecz także twórczej interpretacji przemian kulturowych. Szczególne znaczenie ma tu analiza tożsamości regionalnej jako dynamicznego procesu oraz wkład polskich intelektualistów i przedsiębiorców w rozwój Bałkanów w kontekście przeobrażeń politycznych i społecznych przełomu XIX i XX wieku.

Референци

Literatura podmiotu:

Burda, W. 1895. Teorya zarybiania stawów. Kraków: Drukarnia „Czasu”. Czermiński, M. 1899. Z podróży po Bośni i Hercegowinie. Kraków: Missye

Katolickie.

Materiały terenowe, Józef Obrębski. Instytut Slawistyki Państwowej Akademii Nauk. https://ispan.waw.pl/obrebski/materialy-terenowe/

Obrębski, J. 1934. „Czarna magja w Macedonji”. Kurier Literacko-Naukowy, nr 17, VI–VIII.

Obrębski, J. 2022. Macedonia 1. Giaurowie Macedonii. Opis magii i religii pasterzy z Porecza na tle zbiorowego życia ich wsi. Red. A. Engelking,

J. Rękas, I. Upalevski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Literatura przedmiotu:

Bertaux, D. 1981. Biography and Society: The Life History Approach in the Social Sciences. London: Sage.

Bili najveći proizvodači na Balkanu: U ribnjaku „Saničani” pokrenut stečaj, nakon skoro 120 godina rada. Banjaluka.net. https://banjaluka.net/bili- najveci-proizvodjaci-na-balkanu-u-ribnjaku-sanicani-pokrenut-stecaj- nakon-skoro-120-godina-rada/

Bojčić, C., & Bunjevac, I. (1982). Sto godina ribogojstva na tlu Jugoslavije.

Zagreb: Croatian Fisheries Institute.

Bourdieu, P. 1984. Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste.

Cambridge, MA: Harvard University Press.

Chimiak, Ł. 2013. „Z dziejów polskiej mniejszości w Bośni. Życie i działalność Wiktora i Artura Burdów”. Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo- Wschodniej, 48, 55–74.

Clifford, J., & Marcus, G. E. 1986. Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography. Berkeley: University of California Press.

de Mul, J. 2015. Philosophical Anthropology as a Constellation: Essays in the Rehabilitation of a Foundational Discipline. Amsterdam: Amsterdam University Press.

Drljača, D. (1985). Colonization and life of the Polish population in Yugoslav countries from the end of the 19th to mid-20th Century. Ethnologia Polona, 23.

Drljača, D. (1997). Między Bośnią, Bukowiną, Serbią a Polską. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Engelking, A. 2006. „Józef Obrębski – etnolog i socjolog warszawski”. Sprawy Narodowościowe, 29, 91–106.

Engelking, A. (2011). Między terenem rzeczywistym a metaforycznym: Osobiste refleksje o antropologicznym doświadczeniu terenowym. W: T. Buliński, M. Kairski (red.), Teren w antropologii: Praktyka badawcza we współczesnej antropologii kulturowej (s. 169–180). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Eriksen, T. H. 2001. Small Places, Large Issues: An Introduction to Social and Cultural Anthropology. London: Pluto Press.

Geertz, C. 1973. The Interpretation of Cultures: Selected Essays. New York: Basic Books.

Geertz, C. (1963). Peddlers and Princes: Social Development and Economic Change in Two Indonesian Towns. Chicago: University of Chicago Press.

Gibson-Graham, J. K. (2006). A Postcapitalist Politics. Minneapolis: University of Minnesota Press.

Hann, C., & Hart, K. (2011). Economic Anthropology: History, Ethnography, Critique. Cambridge: Polity Press.

Herzfeld, M. (2001). Anthropology: Theoretical Practice in Culture and Society.

Malden: Blackwell.

Hobsbawm, E., & Ranger, T. (Eds.). (1983). The Invention of Tradition.

Cambridge: Cambridge University Press.

Hann, C., & Hart, K. 2011. Economic Anthropology: History, Ethnography, Critique. Cambridge: Polity Press.

Herzfeld, M. 2001. Anthropology: Theoretical Practice in Culture and Society.

Malden: Blackwell.

Hobsbawm, E., & Ranger, T. (Eds.). 1983. The Invention of Tradition.

Cambridge: Cambridge University Press.

Jezernik, B. (2004). Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników

(przeł. P. Oczko). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Józef Obrębski (1905–1967). Bibliografia podmiotowa. Instytut Slawistyki Państwowej Akademii Nauk. https://ispan.waw.pl/obrebski/pisma/jozef- obrebski-1905-1967-bibliografia-podmiotowa/

Józef Obrębski. Instytut Slawistyki Państwowej Akademii Nauk. https://ispan. waw.pl/obrebski/

Knopek, J. (1997). Działalność misyjna i oświatowo-społeczna polskich duszpasterzy w Grecji w XIX i początku XX wieku. Nasza Przeszłość, 88, 295–309.

Lis, T. J. (2014). Wkład Polaków w modernizację Bośni i Hercegowiny w okresie austro-węgierskim (1878–1918). Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 4(154), 109–124.

Mandziuk, J. (2009). Polacy w Bośni i Hercegowinie 1878–1914. W: J. Dzięgielewski, T. Krawczak, K. Łatak, W. J. Wysocki (red.), Veritati- serviens. Księga pamiątkowa ojcu profesorowi Januszowi Zbudniewkowi zp. (s. 295–309). Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Marcus, G. E. (1995). Ethnography in/of the World System: The Emergence of Multi-Sited Ethnography. Annual Review of Anthropology, 24, 95–117.

Od stawów rybnych przez proszek IXI do IT. Kurier BB, 11(2022). Dostępne w: https://bbfan.pl

On1.click. Бардача (Србац). Dostępne w: https://on1.click

Passi, A. 2003. „Region and Place: Regional Identity in Question”. Progress in Human Geography, 27(4), 475–485.

Polanyi, K. (1944). The Great Transformation: The Political and Economic Origins of Our Time. Boston: Beacon Press.

Publikacje Józefa Obrębskiego. Instytut Slawistyki Państwowej Akademii Nauk. https://ispan.waw.pl/obrebski/pisma/publikacje-jozefa-obrebskiego/ Rękas, J. 2018. Między słowami. Projektowanie folklorystyki konwersacyjnej na materiale celebracji Wodzic w Macedonii. Poznań: Wydawnictwo

Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Ribogojilišta u Bosni i Hercegovini. Bistro Bosno i Hercegovino! https://www. bistrobih.ba/nova/ribogojilista-u-bosni-i-hercegovini/

[sedemdeset] 70 gidini od istražuvanja na Jozef Obrembski vo Poreče (2002).

T. Vražinovski (red.). Prilep: Macedonian Academy of Sciences and Arts. Tsing, A. 2015. The Mushroom at the End of the World: On the Possibility of

Life in Capitalist Ruins. Princeton: Princeton University Press.

Tsing, A. L. (2015). The Mushroom at the End of the World: On the Possibility of Life in Capitalist Ruins. Princeton: Princeton University Press.

U razgovoru s Božom Timarcem. (1991). Ribarstvo Jugoslavije, 46, 42–43. Vražinovski, T. (2006). Józef Obrębski i macedońska etnografia. Sprawy

Narodowościowe, 29, 53–62.

Vražinovski, T., Karadžoski, V., & Jovanoska-Rizovska, S. (2006). Jozef Obrembski – značaen istražuvač na narodnata kultura na makedoncite. Skopje: Macedonian Academy of Sciences and Arts.

Zaštititi rezervat Bardaču od propadanja. BUKA Magazin. https://6yka.com/ novosti/zastititi-rezervat-bardacu-od-propadanja

Историјат Бардача – History of Bardača. http://www.nasljedje.org/docs/pdf/ bardaca/istorijat_bardace.pdf

Јовичић, Д. (2023, 30 sierpnia). Нови садржаји за још већу атрактивност. Глас Српске. https://www.glassrpske.com/cir/plus/teme/Novi-sadrzaji-za- jos-vecu-atraktivnost/44748

Преземања

Објавено

2025-11-17

Издание

Секција

Литература, култура, превод

Како да се цитира

“BIOGRAFISTYKA W SŁUŻBIE ANTROPOLOGII. WIKTOR BURDA, MARCIN CZERMIŃSKI I JÓZEF OBRĘBSKI – OD DOKUMENTACJI LOKALNOŚCI DO KREOWANIA GLOBALNYCH NARRACJI”. 2025. Славистички студии 24 (2): 121-39. https://doi.org/10.37834/SS242121-139.